Gıda Mevzuatı İhlali: Taklit veya Tağşiş Edilmiş Ürün Üretmek veya Satmak

Taklit ve Tağşiş Nedir? Neden Ceza Kesilir?

Taklit, bir ürünü, sahip olmadığı bir özelliğe sahipmiş gibi (örneğin, normal bir zeytinyağını "organik" olarak satmak) veya başka bir ürünün aynısıymış gibi göstermektir. Tağşiş ise bir ürünün içeriğine olmaması gereken daha ucuz bir madde katmak (örneğin, bala glikoz şurubu karıştırmak) veya besin değerini düşürecek şekilde içindeki değerli bir bileşeni azaltmaktır (örneğin, tereyağının yağ oranını düşürmek).

Bu fiiller, tüketiciyi aldattığı, halk sağlığını riske attığı ve dürüst üreticilere karşı haksız rekabet yarattığı için yasaktır. İlgili denetimler sonucunda bu tür bir durum tespit edildiğinde, işletmelere ciddi yaptırımlar uygulanır.

Karşılaşabileceğiniz Yaptırımlar Nelerdir?

Taklit veya tağşiş tespit edildiğinde uygulanan yaptırımlar sadece para cezasından ibaret değildir. Öncelikle, işletmenizin bir önceki yılki cirosu (gayri safi geliri) üzerinden hesaplanan bir idari para cezası ile karşılaşırsınız. Bu ceza, işletmenin büyüklüğüyle orantılıdır ve ihlalin tekrarı halinde katlanarak artar. Bunun yanı sıra, hileli olduğu tespit edilen ürünlere derhal el konulur, piyasadan toplatılır ve masrafları işletmeciye ait olmak üzere imha edilir. En ağır senaryoda ise, eğer yapılan tağşiş insan sağlığını tehlikeye atacak düzeydeyse, konu idari bir mesele olmaktan çıkar ve bir suça dönüşür. Bu durumda, sorumlular hakkında 1 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası ve faaliyetten men gibi çok daha ciddi sonuçlar gündeme gelebilir.

Gıda Para Cezasına İtiraz Süreci Nasıl İşler?

1. Başvuru Süresi ve Yeri: Genel kural olarak, idari para cezasının size resmi olarak tebliğ edildiği tarihten itibaren 15 gün içinde Sulh Ceza Hakimliği’ne bir itiraz dilekçesiyle başvurmanız gerekir. Bu süre hak düşürücüdür, yani kaçırılması halinde itiraz hakkınızı kaybedersiniz. Ancak önemli bir istisna vardır: Eğer para cezasıyla birlikte işyerini kapatma veya faaliyetten men gibi ek bir idari yaptırım kararı da verildiyse, itiraz mercii İdare Mahkemesi olur. Bu durumda dava açma süreniz, kararın tebliğinden itibaren 60 gündür.

2. İtiraz Dilekçesi ve Deliller: Başvurunuzun temelini, gerekçelerinizi ve delillerinizi içeren bir itiraz dilekçesi oluşturur. Dilekçenizde, cezanın neden haksız veya hukuka aykırı olduğunu net bir şekilde açıklamalısınız. Bu dilekçeyi güçlendirmek için, elinizdeki tüm kanıtları eklemeniz gerekir. Bunların başında idari para cezası karar tutanağı ve size tebliğ edilen laboratuvar analiz raporları gelir. Savunmanızı desteklemek üzere, tedarikçilerden aldığınız ürünlere ait fatura ve irsaliyeler, işletmenizin kalite kontrol (HACCP vb.) ve iç denetim kayıtları gibi belgeler de önem taşır.

Etkili Bir Savunma İçin Neler Yapılabilir?

Hukuki savunmanız, cezanın temelini oluşturan tespitlere odaklanmalıdır. Etkili bir strateji, öncelikle denetim sürecindeki teknik hataları aramaktır. Örneğin, numunenin usulüne uygun alınıp alınmadığı, doğru koşullarda saklanıp saklanmadığı veya analizi yapan laboratuvarın yetkinliği gibi konular, cezanın iptali için güçlü gerekçeler olabilir. Bakanlık numune aldığında size bırakılan "şahit numuneyi" bağımsız bir laboratuvarda analiz ettirerek karşı delil sunma hakkınız olduğunu unutmayın.

Bir diğer önemli savunma argümanı ise kusurunuzun olmadığını kanıtlamaktır. İhlalin sizin kontrolünüz dışında (örneğin, kapalı ambalajda aldığınız bir tedarikçi ürününden) kaynaklandığını ve işletme olarak gerekli tüm özeni gösterdiğinizi belgelerle ortaya koyabilirsiniz.

Son olarak, iyi niyetinizi ve mevzuata uyum çabalarınızı göstermek de lehinize bir durum yaratır. Sahip olduğunuz kalite kontrol sistemlerini, personel eğitimlerini ve düzenli denetim kayıtlarınızı mahkemeye sunarak kasıtlı bir eylem içinde olmadığınızı gösterebilirsiniz.

Sonuç

Gıda sektöründe faaliyet göstermek, büyük bir sorumluluk gerektirir. Taklit ve tağşiş gibi ihlallerden kaçınmanın en iyi yolu, mevzuatı yakından takip eden, sağlam kalite kontrol sistemleri kuran ve tedarik zincirini titizlikle denetleyen bir yaklaşım benimsemektir.

Eğer bir idari para cezası ile karşılaşırsanız, süreyi kaçırmadan ve haklarınızı bilerek hareket edin. Sürecin karmaşıklığı ve olası sonuçların ağırlığı göz önüne alındığında bir avukattan destek almak, haklarınızı en doğru şekilde korumanıza ve en etkili savunma stratejisini belirlemenize yardımcı olacaktır.